حاکمیت و دولتها

عجب دموکراسی ای بوده دوره شاه فقید که دوره نخست وزیرش اقبال شخص نخست وزیر آن هم در شرایط حدود شصت سال پیش چنین برنامه هایی داشته است و البته شایان ذکر است در همه کشورهایی با دارای پادشاهی مشروطه طرح های بزرگ در ابعاد ملی به صورت تشریفاتی و نمادین با اهداف ملی به اسم شاه مملکت تمام می شود. حالا می خواهد دولت اقبال باشد یا دولت وقت اجرایی شدن طرح باشد. دلیلی نداشت اگر برنامه اصلاحات ارضی دوران اقبال که نخست وزیر شاه بود کلید بخورد و شاه مملکت مانع شود. دشمنان مشروطیت در ایران، گاهی طرح اصلاحات ارضی را بدردنخور می دانند و شاه را مقصر می دانند، گاهی طرح موفق می دانند که شاه آن طرح را از نخست وزیر خویش دزدیده!! اما در دوران هویدا از نخست وزیر خویش دزدی نکرده!! گاهی آنرا دیکته شده از طرف آمریکا می دانند که توسط عوامل آنان اجرا شده است. تمام این سناریوهای عجیب و غریب و شاخ دار فقط در یک مورد با هم اشتراک دارند. ضدیت با مشروطیت و نظام ملی ایران با اهداف چپی و اسلامی. چیزی که مشخص است طرح ها و لوایح مربوطه در ابعاد و موضوعات مختلف مطرحه در دوران شصت سال بیش توسط دولتمردان ملی ایران در نظام مشروطیت بررسی و اجرا شد.

برنامه اصلاحات ارضی که در دولت اقبال کلید خورد، در دولت دکتر امینی توسط دکتر حسن ارسنجانی در مقام وزیر کشاورزی به اجرا در آمد. ارسنجانی مجری مرحله اول اصلاحات بود (اصلاحات ارضی شامل سه مرحله بود) در میان روستائیان به حسن جانی معروف بود، با پشتکاری مثال زدنی موانع مختلف - مانند کارشکنی های مالکین و اغلب مقامات محلی را که گمشتگان مالکین بودند- را از سر راه برداشت. برخی بر این عقیده اند که برکناری او از مقام وزارت کشاورزی به دلیل حسادت شخصی شاه بود، که تلاش می کرد اصلاحات ارضی را تمام و کمال به نام خود کند.

حسن ارسنجانی (۶ امرداد ۱۳۰۱ تهران - ۱۱ خرداد ۱۳۴۸)، روزنامه‌نگار، مدیر روزنامهٔ (داریا) وکیل دادگستری، نمایندهٔ بدون اعتبارنامه دورهٔ پانزدهم، معاون (۴ روزه) نخست وزیر، لیدر جمعیت آزادی، وزیر کشاورزی، عامل اصلی برنامهٔ اصلاحات ارضی در ایران و سفیر ایران در ایتالیا بود.